Lokaniðurstaða
Hvað eru íþróttameiðsli?
Íþróttameiðsli eru algeng hjá þeim sem æfa íþróttir og eru oft óumflýjanleg þótt fullt af hlutum spili inn í eins og Svefn, teygjur, upphitun, mataræði, hvort þú sért nógu sterkur fyrir það sem þú þarft að gera og hvernig þú beitir þér við álag. Það eru til margar gerðir af íþróttameiðslum en algengustu meiðslin eru sennilega öklameiðsli og tognanir þótt það fari allt eftir því hvaða íþrótt þú æfir, og hvar álagið liggur, ef þú æfir handbolta er mest álag á öxl, hné og ökla en ef þú værir í frjálsum væru mestar líkur á meiðslum í hnjám, öklum og tognunum. Íþróttir, íþróttameiðsli og endurhæfing er stór atvinnugeiri í íslensku samfélagi en í honum starfa til dæmis sjúkraþjálfarar, kírópraktorar, nuddarar, íþróttafræðingar, einkaþjálfarar, atvinnumenn, íþrótta sálfræðingar og fleiri. Svo ég kynni þessar starfstéttir betur fyrir ykkur, þá leiðbeina Sjúkraþjálfarar við endurhæfingu meiðsla auk þess sem þeir fyrirbyggja, nudda, hnykkja og þjálfa. Kírópraktorar hnykkja og meðhöndla meiðsli út frá hrygg og stoðkerfinu auk þess sem þeir geta læknað meiðsli út frá taugum í hrygg. Nuddarar nudda og mýkja tognanir og stífleika og fyrirbyggja þannig meiðsli og meðhöndla þau. Íþróttafræðingar Þjálfa og kenna fólki hvort sem það eru krakkar, unglingar eða fullorðnir og geta með réttri þjálfun, teygjum, upphitun og upplýsingagjöf fyrirbyggt meiðsli þeirra sem þau kenna. Einkaþjálfarar þjálfa fólk í líkamsræktarstöðvum, Einkaþjálfarar geta alveg fyrirbyggt meiðsli með svipuðum hætti og Íþróttafræðingar þótt þeir séu ekki með sömu menntun. Íþróttasálfræðingar sjá um andlega hluta íþrótta eins og lítinn árangur eða meiðsli sem halda aftur af fólki, aðallega atvinnumönnum sem eiga við sálræna erfiðleika að stríða. Ef það á að lýsa íþróttameiðslum í eins stuttu máli og hægt er, er hægt að segja að íþróttameiðsli séu meiðsli sem þú verður fyrir við iðkun íþrótta, vegna lélegs ástands líkama eða einhvers sem gerist snögglega og er óumflýjanlegt.
Hvað skilur íþróttameiðsli frá meiðslum í daglegu lífi?
Meiðsli í daglegu lífi er meiðsli sem gerast vegna rangrar líkamsbeitingar, síendurtekina hreyfinga á álagspunkta, of lítillar hreyfingar, of mikillar hreyfingar eða rangri þjálfun. Það er algengt að fólk sem starfar við tölvu allan daginn verði aumt og stíft í háls, herðum, efra baki og mjóbaki, meiðsli í mjóbaki eru algengustu meiðsli sem fólk fær sama hvað það er að gera. Okkar niðurstaða um hvernig sé best að fyrirbyggja lífstílstengd meiðsli er sú að best er að fylgjast með litlu hlutunum eins og til dæmis að leggja bílnum lengra í burtu, labba eða hjóla í staðinn fyrir að keyra, drekka vatn, passa uppá mataræðið, fara fyrr að sofa og sleppa öllu sem þú veist ekki hvað er. Það sem skilur meiðsli í daglegu lífi frá íþóttameiðslum er það að íþróttameiðsli gerast við átök sem er lítið af í daglegu lífi. Við spurðum þá sem við tókum viðtal við hvort þeim finndist hættulegra of mikil eða og lítil hreyfing og að þeirra mati var of lítil hreyfing hættulegri og auðveldara að vinna úr of mikilli hreyfingu þótt að allar öfgar í báðar áttir séu alltaf slæmar.
Hver er saga endurhæfingar á Íslandi?
Endurhæfing vegna sjúkdóma er mjög mikilvæg fyrir samfélagið, Ef við tökum Reykjalund stærsta endurhæfingar spítala landsins sem dæmi þá sækja þar 1900 manns um endurhæfingu á hverju ári en þeir geta aðeins tekið við rúmlega 1100 manns. Á Reykjalundi hefur mikilvægi endurhæfingar sýnt sig, við komu sjúklinga á Reykjalund er einn af hverjum þremur vinnufær en eftir að meðferð er lokið er helmingur orðinn starfhæfur og þegar kíkt er á stöðu fólks þremur árum eftir að það er útskrifað þá eru um 60% í vinnu. Núna í dag er það orðið þannig að hver króna sem er sett í endurhæfingu á Íslandi skilar sér áttfalt til baka til samfélagsins. Í þessu geira starfa margar háskólamenntaðar stéttir til dæmis sjúkraþjálfarar, læknar, sálfræðingar, iðjuþjálfarar, félagsráðgjafar, íþróttafræðingar og næringarfræðingar. Allar þessar starfstéttir koma að mismunandi hlutum endurhæfingarinnar en sá sem ber ábyrgð á öllu ferlinu er endurhæfingalæknir en endurhæfing sem sérnám í læknisfræði hefur verið til síðan um 1950-1960. Ef ég ætti að lýsa endurhæfingar ferlinu á Reykjalundi er það þannig að fyrst er sjúklingurinn kallaður á kynningar fund ásamt einhverjum ættingja, svo nokkrum vikum seinna er hann kallaður í forinnlögn sem tekur 4 daga en þá er tekinn púlsin af vandanum og sjúklingurinn settur af stað í meðferð, stundum dugir þetta en ef ekki er sjúklingurinn settur í 4 vikna alhliða meðferð þar sem allir vinna saman að bættri heilsu sjúklingsins.
Íþróttameiðsli eru algeng hjá þeim sem æfa íþróttir og eru oft óumflýjanleg þótt fullt af hlutum spili inn í eins og Svefn, teygjur, upphitun, mataræði, hvort þú sért nógu sterkur fyrir það sem þú þarft að gera og hvernig þú beitir þér við álag. Það eru til margar gerðir af íþróttameiðslum en algengustu meiðslin eru sennilega öklameiðsli og tognanir þótt það fari allt eftir því hvaða íþrótt þú æfir, og hvar álagið liggur, ef þú æfir handbolta er mest álag á öxl, hné og ökla en ef þú værir í frjálsum væru mestar líkur á meiðslum í hnjám, öklum og tognunum. Íþróttir, íþróttameiðsli og endurhæfing er stór atvinnugeiri í íslensku samfélagi en í honum starfa til dæmis sjúkraþjálfarar, kírópraktorar, nuddarar, íþróttafræðingar, einkaþjálfarar, atvinnumenn, íþrótta sálfræðingar og fleiri. Svo ég kynni þessar starfstéttir betur fyrir ykkur, þá leiðbeina Sjúkraþjálfarar við endurhæfingu meiðsla auk þess sem þeir fyrirbyggja, nudda, hnykkja og þjálfa. Kírópraktorar hnykkja og meðhöndla meiðsli út frá hrygg og stoðkerfinu auk þess sem þeir geta læknað meiðsli út frá taugum í hrygg. Nuddarar nudda og mýkja tognanir og stífleika og fyrirbyggja þannig meiðsli og meðhöndla þau. Íþróttafræðingar Þjálfa og kenna fólki hvort sem það eru krakkar, unglingar eða fullorðnir og geta með réttri þjálfun, teygjum, upphitun og upplýsingagjöf fyrirbyggt meiðsli þeirra sem þau kenna. Einkaþjálfarar þjálfa fólk í líkamsræktarstöðvum, Einkaþjálfarar geta alveg fyrirbyggt meiðsli með svipuðum hætti og Íþróttafræðingar þótt þeir séu ekki með sömu menntun. Íþróttasálfræðingar sjá um andlega hluta íþrótta eins og lítinn árangur eða meiðsli sem halda aftur af fólki, aðallega atvinnumönnum sem eiga við sálræna erfiðleika að stríða. Ef það á að lýsa íþróttameiðslum í eins stuttu máli og hægt er, er hægt að segja að íþróttameiðsli séu meiðsli sem þú verður fyrir við iðkun íþrótta, vegna lélegs ástands líkama eða einhvers sem gerist snögglega og er óumflýjanlegt.
Hvað skilur íþróttameiðsli frá meiðslum í daglegu lífi?
Meiðsli í daglegu lífi er meiðsli sem gerast vegna rangrar líkamsbeitingar, síendurtekina hreyfinga á álagspunkta, of lítillar hreyfingar, of mikillar hreyfingar eða rangri þjálfun. Það er algengt að fólk sem starfar við tölvu allan daginn verði aumt og stíft í háls, herðum, efra baki og mjóbaki, meiðsli í mjóbaki eru algengustu meiðsli sem fólk fær sama hvað það er að gera. Okkar niðurstaða um hvernig sé best að fyrirbyggja lífstílstengd meiðsli er sú að best er að fylgjast með litlu hlutunum eins og til dæmis að leggja bílnum lengra í burtu, labba eða hjóla í staðinn fyrir að keyra, drekka vatn, passa uppá mataræðið, fara fyrr að sofa og sleppa öllu sem þú veist ekki hvað er. Það sem skilur meiðsli í daglegu lífi frá íþóttameiðslum er það að íþróttameiðsli gerast við átök sem er lítið af í daglegu lífi. Við spurðum þá sem við tókum viðtal við hvort þeim finndist hættulegra of mikil eða og lítil hreyfing og að þeirra mati var of lítil hreyfing hættulegri og auðveldara að vinna úr of mikilli hreyfingu þótt að allar öfgar í báðar áttir séu alltaf slæmar.
Hver er saga endurhæfingar á Íslandi?
Endurhæfing vegna sjúkdóma er mjög mikilvæg fyrir samfélagið, Ef við tökum Reykjalund stærsta endurhæfingar spítala landsins sem dæmi þá sækja þar 1900 manns um endurhæfingu á hverju ári en þeir geta aðeins tekið við rúmlega 1100 manns. Á Reykjalundi hefur mikilvægi endurhæfingar sýnt sig, við komu sjúklinga á Reykjalund er einn af hverjum þremur vinnufær en eftir að meðferð er lokið er helmingur orðinn starfhæfur og þegar kíkt er á stöðu fólks þremur árum eftir að það er útskrifað þá eru um 60% í vinnu. Núna í dag er það orðið þannig að hver króna sem er sett í endurhæfingu á Íslandi skilar sér áttfalt til baka til samfélagsins. Í þessu geira starfa margar háskólamenntaðar stéttir til dæmis sjúkraþjálfarar, læknar, sálfræðingar, iðjuþjálfarar, félagsráðgjafar, íþróttafræðingar og næringarfræðingar. Allar þessar starfstéttir koma að mismunandi hlutum endurhæfingarinnar en sá sem ber ábyrgð á öllu ferlinu er endurhæfingalæknir en endurhæfing sem sérnám í læknisfræði hefur verið til síðan um 1950-1960. Ef ég ætti að lýsa endurhæfingar ferlinu á Reykjalundi er það þannig að fyrst er sjúklingurinn kallaður á kynningar fund ásamt einhverjum ættingja, svo nokkrum vikum seinna er hann kallaður í forinnlögn sem tekur 4 daga en þá er tekinn púlsin af vandanum og sjúklingurinn settur af stað í meðferð, stundum dugir þetta en ef ekki er sjúklingurinn settur í 4 vikna alhliða meðferð þar sem allir vinna saman að bættri heilsu sjúklingsins.